Hukuksal olarak bilgiye duyulan ihtiyaç birçok kişinin nafaka nedir? Çeşitleri neler sorusuna yanıtlar aranmasına neden oluyor. Bu anlamda hukuki destek almak önemli. Ancak yüzeysel olarak yazımız sizlere faydalı olabilir.

Kısacası ihtiyacın karşılanması için ihtiyacınız olan para ve azık gibi hususlara nafaka deniliyor olsa da; genel anlamda halk dilinde ilk akla gelen eşlerin boşanması neticesinde verilen paradır. Boşanma sonrası eşlerin yoksulluğa düşmesi ve buna bağlı olarak çocukların da geçim sıkıntısını gidermede destek amaçlı verilen nafakanın da bir çok çeşidi var.

Eşler maddi geçim sıkıntısının yanında geçinememekten dolayı zaman zaman boşanma yoluna gidiyor. Bu durumdan eşler başta olmak üzere çocuklarda etkileniyor. Boşanma sonrası mali açıdan güçsüz olan eşe ve çocuklara nafaka bağlanması söz konusu. Bu paranın bağlanmasında ise eşlerde kusur yada sorun aranmaz. Çalışmayan eş ve velayeti alan çocuklar için nafaka bağlanması söz konusu olur.

Nafaka Çeşitleri Neler?

Boşanma işlemi oluşmasından önce eşler ayrılık yaşar ve dava konusu olur. Burada dava başlaması ile birlikte eşlerin ayrılma tarihlerinin kesinleşmesinden itibaren nafaka verilmeye başlanır ve boşanma davası sonrası da devam eder. Bir dizi hukuki süreç sonrası nafaka son bulur veya dava neticelerinden bozulabilir. Başlıca nafaka çeşitlerini sıralayacak olursak:

• Tedbir Nafakası,
• Yoksulluk Nafakası,
• Yardım Nafakası
• İştirak Nafakası olarak dört çeşitle tanımlanabilir.

Tedbir Nafakası

Adından da anlaşılacağı üzere tedbir amaçlı olarak verilmektedir. Bu nafaka hem çocuklara hem de eşlere verilir. Ayrılık başlangıcı ile birlikte tedbir nafakası davaya bakan hakim tarafından ilk duruşma ile verilir. Ayrılık ile boşanma kesinleşinceye kadar bu nafaka devam eder. Tedbir nafakası tahsisinde ilk duruşma tarihine kadar olan süreçte hakim tarafından belirlenen tutar geçmişe yönelik olarak hepsini kapsar ve geçen süre ile hesaplanarak hepsi toptan verilir. Boşanma kesinleşmesinin ardından bu nafaka türü iştirak nafakasına dönüşür ve kalkmış olur.

Dört nafaka türünden birisi olan Tedbir nafakası alınmasında oluşan mahkeme kararlarının sonuçları beklenmez. Burada mahkemenin başlaması ile ilk duruşmada hakim tarafından eşe mahkeme sonuçlanıncaya kadar verilmek üzere belirlediği tutar üzerinden ödeme yapılır. Burada ayrılık tarihi ile ödeme başlar. Yani geçmiş dönemide kapsayacağından söz konusu ayrılığın oluştuğu tarihten boşanma davasının ilk duruşmasına kadar olan süre toplu olarak kişiye tedbir nafakası ile ödenmek zorundadır. Ödenmediği takdirde yaptırımları söz konusu olacaktır.

Okunmalı : Boşanma Avukatı Nasıl Tercih Edilmeli?

İştirak Nafakası

İştirak nafakası tedbir nafakasının son bulmasının ardından duruşmaya bakan hakim tarafından belirlenmektedir. Bu tutarın belirlenmesine TEFE – ÜFE, ekonomik durumlar, dövizlerdeki artışlar ve nafakanın verileceği kişinin eğitimi, yaşı ve çalışma durumları etkili olmaktadır. Burada alınan nafaka için artırım ya da azatlım talebi her iki taraftan da yapılabiliyor.

Kimler İştirak Nafakası İsteyebilir?

İştirak nafakası velayeti altındaki çocuklara verilir. Medenin Kanunun 329 ncu maddesinde belirtildiği üzere iştirak nafakasını açmaya ve talep etmeye yetkili olan kişiler şunlar:

• Velayet ile çocuğa bakmakla yükümlü bulunan eş,
• Çocuklara bakmak üzere atanan kayyım,
• Vasi olanlar,
• Ayır etme gücü kudretine sahip çocuklardır.
• İştirak Nafakasının Hesaplanması
• Buradaki hesap karışık olarak görünebilir. Ancak nafakayı verecek kişinin geliri başta olmak üzere alacak kişi ve kişilerin yaşları, eğitim durumları, güncel ekonomik durumlar itibariyle paranın değeri, alacaklıların ihtiyaçları ve yaşam şartları gibi nedenler hesaplanmaya etkilidir. Hesaplama tamamen mahkeme hakiminin inisiyatifinde olsa da ilerleyen dönemlerde bu nafaka tutarının düşürülmesi yada artırılması talepleri yine mahkemelere yapılabilir. Çocukların reşit duruma gelmesi halinde bu nafaka türü kalkar. Ancak eğitimin devam ediyor olması halinde çocuk yardım nafakası talebinde bulunabilir.

İştirak Nafakasının Hesaplanması

Buradaki hesap karışık olarak görünebilir. Ancak nafakayı verecek kişinin geliri başta olmak üzere alacak kişi ve kişilerin yaşları, eğitim durumları, güncel ekonomik durumlar itibariyle paranın değeri, alacaklıların ihtiyaçları ve yaşam şartları gibi nedenler hesaplanmaya etkilidir. Hesaplama tamamen mahkeme hakiminin inisiyatifinde olsa da ilerleyen dönemlerde bu nafaka tutarının düşürülmesi yada artırılması talepleri yine mahkemelere yapılabilir. Çocukların reşit duruma gelmesi halinde bu nafaka türü kalkar. Ancak eğitimin devam ediyor olması halinde çocuk yardım nafakası talebinde bulunabilir.

İştirak Nafakası Ne Zaman Kesilir?

Bu nafakanın bağlanması neticesinde nafakayı ödeyen kişinin kişinin vefatı, çocukların ergin yaşı olan 18 yaşına girmesi, yine bu çocukların eğitim öğretim hayatına devamı ile evlenmeleri neticesinde iştirak nafakası kesilmektedir.

Yoksulluk Nafakası

Halk dilinde boşanma karşılığı verilen nafakadır. Aslı ise boşanma neticesinde eşin yoksulluğa düşmesi nedeniyle boşanmanın kesinleşme tarihinden itibaren verilir. Burada verilen karar mahkeme kararları neticesinde nafakayı verecek olan kişinin gelirine oranla belirlenir. Nafaka talebinde bulunan kişinin ağır kusurlu olması, boşanma neticesinde yoksulluğa düşecek olması, bu düşüşün boşanma neticesinde gerçekleşecek olması gerekir.

• Yoksulluk nafakası isteyenin ağır kusurlu olmasının nafakaya etkisi büyüktür. Boşanma davasında boşanmak isteyen yoksulluğa düşecek eşin kusurlu, kusursuz ve eşit kusurlu olması ile mahkeme karar verir. Burada oluşan olaylar neticesinde oluşan kusur durumuna mahkeme karar verir. Bu durumdan anlaşılacağı üzere nafaka talep eden eşin ağır kusurlu olması halinde nafaka talebinde bulunması mümkün değildir. Ağır kusurun ana nedeni evini terk etmesi, eşe ağır suçlarda bulunması, hakaret ve fiziki temaslar ile başkaları ile ilişkilere girmek olarak gösterilebilir. Yani bu nafaka türünün alınabilmesi için önemli olan gerekli koşulların oluşması gerekir. Nafaka verecek olan kişi alacak olan kişinin başka birisiyle evli gibi yaşıyor olması yoksulluk nafakası alınmasına engeldir.
• Nafaka talebinde olan kişinin yoksulluğa düşmesi şarttır. Yeni boşanma gerçekleşmesi halinde kişinin ihtiyacı olan giyinme, gıda, ulaşım, sağlık, barınma gibi ihtiyaçlarını karşılayamayacak olması gerekir. Burada ev hanımı olan kişiler ile geliri olmayanların bu nafakayı alması söz konusu olur.
• Yoksulluk nafakası alınmasında ana şart boşanma neticesinde kişinin yoksulluğa düşmesidir. Boşanma neticesi kişi çalışıyorsa, geliri yaşamını idame ettirmeye yetecek seviyelerdeyse alınması söz konusu edilirken nafaka isteyen kişinin alkol bağımlısı olması, kumar ve uyuşturucu gibi kötü alışkanlıklarının olması yoksulluk nafakasını almaya engel teşkil eder.

Yardım Nafakası

Maddi olarak yardım yapılmaması halinde muhtaç duruma düşecek kişilerin açacağı mahkeme sonucuna göre üstsoy, altsoy ve kardeşlerden alınan nafaka türüdür. Bu durum biraz karışık olarak görünüyor olsa da, kişinin muhtaç duruma düşmesi halinde anne baba, çocuklar, yada refah içerisinde yaşayan kardeşlerin muhtaç duruma düşecek kişiye mahkeme kararıyla verdiği bir nafakadır. Kişi geliri yoksa, yaşamını idame ettiremiyorsa TMK nın 364 ncü maddesine göre nafaka verme yükümlülüğü doğuyor. Bu yükümlülüğün bağlanabilmesi için ise Aile mahkemesine olmadığı takdirde Asliye Hukuk Mahkemesine, başvuru yaparak bir karar alınması da gerekenler arasında. Burada birinci derecede anne, babaş kardeş ve çocuklar birbirlerine bakma yükümlülüğü bulunuyor. Bakıma muhtaç kişiye bir bakım kuruluşu bakıyorsa bu davayı açmaya bu kurum yetkili kılınabiliyor.

Yardım nafakasının tahsisinde yaş söz konusu değildir. TMK 365 e göre eş yada eski eş ibaresi bulunmamaktadır. Eşler için yardım nafakası söz konusu değildir bunun için yoksulluk nafakası tahsisi yapılır. Bu nafakasının alınmasında kişinin anne baba, çocuk veya çocuklar, kardeş veya kardeşler ile evlatlık olması halinde evlatlık çocuklarda sorumluluk altındadır.