Birçok profesyonel gezginin bile rehbersiz girmeyin uyarısını yaptığı yeraltı şehirlerinden bir diğeri Gomeda Vadisi olmaktadır. Bölge halkı için ise çocukluk yıllarından yetişkinlik dönemlerine ve atadan yeni nesile kadar süregelen özellikle geceleyin yaklaşmayın uyarısının yapıldığı müthiş bir antik tarihtir.
Belgesel olarak tanıtım videolarında bile oyun çağındaki çocuklardan tutun çocukların anne ve babalarından dede ile nenelerine kadar bölge ile ilgili herkeste bir çekingenlik söz konusudur. Bu sebeple çekinceleriniz olsa da geziler listenize mutlaka Gomeda’yı ekleyin. Böylelikle yaşam anılarınızı zenginleştirmiş olacaksınız.
Efsanevi hikâyesi ve coğrafik yapısal özelliği ile öyle bir bütünlemiş ki etkilenmemek mümkün değildir. Böyle bir giriş meraklılar için ürkütücü gibi görünebilir. Lakin Gomeda Vadisi geçmiş yaşamlara ve kültürlerine ışık tutan nadide tarihi yapılardan bir yerdir. Bu arada ürkütücü hikâyesi ve mekânsal özellikleri ile 2017 yılında çekilen korku türü bir filme de konu olmuştur.
Bu toprakların insanları mum ışığında anlatılan hikâyeleri hep sevmiştir. Hikâye söz konusu ise elbette ki korkutucu tarafı da olmalıdır. Bir de elde tarihi kanıt var ise gerçeklik bütünlüğü ile hayal dünyamızda geniş bir yer bulmaktadır. Böylesi ise kaçınılmaz zevklerden biri olmaktadır.
Ülkemizin en güzel özelliklerinden biri geçmiş yaşamlara bilimsel kanıt için olanak sağlamasıdır. Bu coğrafyada o kadar köklü ve çeşitli ırklara ev sahipliği yapmıştır. Böylelikle günümüzdeki kalıntılar tarihçiler için müthiş bir buluş olmaktadır. Aynı zamanda kesin kanıtlar ile bizler için sınırsız hikâye kaynağı demektir. Ne güzeldir ki ülkemizin batısından doğusuna en ücra şehirlerine kadar gezilip görülebilecek birçok kültürel zenginlik mevcuttur. Özellikle Gomeda vadisi inişli çıkışlı coğrafik özelliği ile merak edilen yer altı şehirlerinden biridir.
Gomeda Vadisi Nerededir?
Yer altı şehri özelliği taşıyan Gomeda Vadisi anlaşılacağı üzere Nevşehir’in Ürgüp ilçesindedir. Buraya idari olara bağlı Mustafapaşa beldesinin batısında bulunan antik bir yer altı şehridir. Kapadokya’daki tarihi yer altı şehirleri içerisinde hiç peri bacası olmadığı için Gomeda vadisi çok da popüler olmayabilir. Fakat 600 haneli yapısı ve içerisinde iki adet kilisesi bulunmaktadır. Bununla birlikte iki adet nekropolü (toplu mezar) ve bir adet yer altı şehri ile koca bir yerleşim yeri özelliği taşımaktadır. Kapadokya yöresindeki 260’tan fazla çeşit bulunan vadilerden bir tanesidir. İnişli çıkışlı enteresan manzaraların bulunduğu uzun bir gezi parkuruna sahiptir. Böylelikle görülmesi gereken antik şehirlerden biridir. Coğrafik formuyla Ihlara vadisine benzetilen Gomeda vadisi yöresel dilde ‘küçük Ihlara’ ya da şeytan deresi’ olarak adlandırılmaktadır.
Gomeda Vadisi Gezisinde Sizleri Bekleyen Tarihi Yerler
Yörenin yaz aylarındaki sıcaklığı nedeni ile Gomeda vadisini ilkbahar ve sonbahar aylarında ziyaret etmek hassas olanlar için daha keyifli olmaktadır. Nitekim bölgenin en yoğun olduğu dönemlerdir. Fakat vadideki kavak ağaçlarının serinliği yaz aylarındaki gezi içinde sizlere serinlik sağlayacak ve keyif verici olacaktır. Diğer yandan sonbaharın kavak yapraklarına vuran hüzün renkleri vadinin eşsiz görüntüsü ile birleşince unutulmaz fotoğraf çekimleri için mükemmel bir atmosfer sağlamaktadır.
Gomeda vadisi bitkisel örtüsü ile yaz aylarında yörenin mevcut sıcaklığından daha serin olma özelliği taşır. Eğer ziyaret planınız yaz mevsimine denk geliyor ise sıcaklık konusunda vazgeçmeniz için bir sebep bulunmuyor. Gomeda harabeleri yazısını gördüğünüz andan itibaren sizleri toplamda 6 km’lik bir yürüyüş parkuru beklemektedir. Parkurda sizlere mevsimin sunduğu çeşit çeşit meyve ağaçları eşlik eder. Böylelikle mevsiminde gelmeniz halinde burada taze meyveler yeme imkânınız olmaktadır.
İlk 1,5 km’lik bölümde vadiden süzülerek akan Bey deresini görürsünüz. Dere ile beraber sizlere rengârenk kelebekler eşlik etmektedir. En özel görüntülerden biri de yürürken eski Kapadokya güvercinlikleri ile karşılaşılmasıdır. Güvercinlerin yaz aylarında uğradığı vadi bazen tek, bazen de altı yedi katlıdır. Bir anlamda kaleleri andıran güvercinlikleri ile olağanüstü görsel niteliğindedir. Günümüzde bölge halkı güvercinlikleri gübre elde etmek için hala kullanmaktadır. Güvercinliklerin bazıları işlemeli bazıları apartman görünümlü bazıları motiflerle bezeli olarak gizemli bir görünüm sağlamaktadır. Güvercinliklerin bitiminde ise sizleri doğal bir maden suyu kaynağı karşılar. Üzengi içmecesi olarak adlandırılan bu doğal kaynak şifa verme özelliği ile bilinmektedir. Doğal kükürtlü suyun safra kesesine, böbreklere ve karaciğere çok iyi geldiği bilinmektedir. Gomeda’da görülebilecek tarihi kalıntılar yerler ise dört başlık altında toplanmaktadır. Bunlar;
Aziz Basilios Kilisesi
Kısa bir tırmanış ile Aziz Basilios kayalıkların içinde sizleri karşılamaktadır. Bizans’tan günümüze kadar ulaşan nadir yapılardan biri olan kilise dikdörtgen yapılıdır. Kilisenin kitabesinde Hristiyanlığın bölge krallarından birinin rüyasına girmesiyle tüm toplumda resmi din olarak kabul edileceği bilgisi bulunmaktadır. Geometrik yapılarla süslenen kilisede büyük bir haç bulunmaktadır. Bununla birlikte bu haçın üzerinde Yakup, İshak ve İbrahim peygamberlerinin ismi bulunmaktadır. Kilise kapısının bir kısmı yıkılsa da müthiş görsel özellikleri ile görünmesi gereken tarihi yapıtlar arasında yer almaktadır.
Yer Altı Şehri
Yer altı şehri Gomeda vadisinin 200 m sağında kalmaktadır. İnişli çıkışlı birçok bölmesi bulunan yer altı şehirlerinin rehbersiz asla gezilmemesi tavsiye edilmektedir. Çünkü birçoğu kapalı bölmeleri bulunmaktadır. Dolayısı ile gelişi güzel gezilecek kısımlar arasında değildir. Ayrıca efsanevi hikâyeler arasında en çok yer altı şehir bölmelerinden bahsedilir. Dikey ve yatay olarak birçok tüneller bulunmaktadır. Tünellerin hangisinin açık hangisinin kapalı olduğu ise ancak profesyonel rehberler tarafından bilinmektedir. Dolayısı ile rehbersiz gezilmesi tavsiye edilmemektedir.
Kaya Kemer
Görkemli görünümü ile dikkat çeken kaya kemer yer altı şehirlerinden hemen sonra karşınıza çıkmaktadır. Fotoğraf çekinmek için en ihtişamlı yer özelliğine sahiptir. Bey deresi boyunda bulunan kaya kemer gezginler için vazgeçilmez odak noktalarından biridir.
Alakara Kilisesi
Alakara kilisesinin Roma döneminde yapıldığı tespit edilmiştir. Gomeda vadisinde en az kalıntılara sahip olan yapıdır. En dikkat çekici kalıntısı kilisenin batısındaki kullanılmayan kapısında Hz. İsa ile on iki havarisi ve meleklerin tasvirinin bulunmasıdır.
Gomeda Vadisi Efsanesi
Gomeda vadisi yer altı şehrinin kötücül bir enerji taşıdığı rivayet edilir. Aslında genel olarak yer altı şehirleri toplum için enteresan olsa da gizemli bir tarafı da açık eder. Ve bu tarihçiler içinde gizemli olma özelliği taşımaktadır. Günümüzde kalıntılar işaret olsa da geçmiş yaşama dair hala çözülemeyen konular bulunmaktadır. Çözülemeyen ya da tam anlamı ile açıklanamayan şeyler ise bire bin katma özelliği ile efsanevi olma özelliği taşımaktadır.
Aslen dinsel açıdan kültürümüz ırksal zenginliği ve olağan üstü yapı özellikleri ile efsanevi olma durumunu fazlası ile hak eder. Milattan sonra günümüze kadar kalan yapılar geçmişteki birçok yaşam tarzını öğrenmemize ışık tutmaktadır. Bu bilgi günümüz şartlarında teknolojik yaşamdan sosyolojik hayata kadar her alanda başlangıç yapmak için müthiş bir hammadde özelliği taşımaktadır. Bu nedenle tarihsel yapılar arasında en küçük yıkıntı bile büyük bir bilgi ve öğrenme kaynağıdır.
Kapadokya yer altı şehirleri ve peri bacalarıyla yerli ve yabancı ziyaretçileri ağırlayan şahane bir yöredir. Birçok yapının tanıtımı tarihsel kanıtlara dayansa da sırlarla dolu çözülemeyen yanları da mevcuttur.
Gomeda vadisi öncelikle rivayetler arasında perilerin uğrak ve yerleşim yeri olarak bilinmektedir. Ayrıca iyilik ve kötülüğün muharebe alanı olarak anlatılır. Bir rivayete göre kötülük iyilik karşısında savaşı kaybedince mağaraların derinliklerinde uykuya dalmaktadır. Uyanmak için iyiliğin tamamen biterek ölmesini bekliyor. Tüm bölge halkına da çeşitli hikâyeleri ile sirayet eden Gomeda vadisi hikâyesi ile birlikte tüm ziyaretçileri için görsel bir şölen sağlıyor.
Diğer geziler listenizde olduğu gibi Gomeda Vadisi gezinizdeki ilginç hikayelerinize örnekleri lütfen turanay.com.tr ile paylaşın.
