Hristiyanlığın geçmişteki ev adresi olan Kapadokya bu anlamda kiliseler ile önemli ibadet yerlerinden olmuştur. Böylelikle kiliseleri  ile Kapadokya freskleri ilginizi çeken tasvirleri, hikayesi sizlere dokunuşlar yapan başlıca hususlardır.

Kapadokya’nın oluşumunda imzası olan doğal olayların yanı sıra burayı kendisine yurt edinen Hristiyan toplumu kayaların oyulması ile kendilerini ibadet yerleri yapmıştır. Tüf olarak bilinen bu kayalar kolay oyulduğu gibi hava ile teması sonrası sertleşmektedir. Böylelikle dinlerini en rahat bir şekilde yerine getirmek için bölgeyi vatanı olarak kabul eden hristiyanlar Kapadokya Kiliseleri ile kendilerine ibadet yerleri inşa etmişlerdir.

Kapadokya her yönüyle canlı bir sanat ve tarih dokusudur. Özellikle milattan önce zulümden ve baskıdan kaçan Hristiyanların sığındığı bir bölge halinde olmasından kaynaklı Hristiyanların bıraktıkları eserlerle ikonoklastik etki hissediliyor. Sığınaklara ve peri bacalarına yaptıkları kiliselerle korunaklı dini yaşamlarını sürdürdüler. Kapadokya geziler listenizde onlarca kilise olacaktır. Bu anlamda en anlamlı kilise Karanlık Kilise’dir. Göreme’de bulunan milli park içerisindeki kilise freskleri yenilenmiş ve tadilattan geçirilmiştir. Bu sebeple farklı korunma seçenekleri ile incelikli olarak dikkat edilmektedir.

Kiliseleri yaparken İncil’den aldıkları sahneleri kilisenin duvarlarına ve kubbelerine resmettiler. Fresk ise bu sanatın tekniği ve boyasından ismini alır. Kireç suyunda boyalar eritilir, ıslak duvar üzerine resim yapılır. Boyalar madeni olduğu için iyi bakıldığı zaman yapıda sağlam kalabilir. Fresklerde genellikle haç ve geometrik desenler kullanılarak sahneler resmedilmiş, boyalarda ise genellikle kırmızı, yeşil, sarı, kahverengi ağırlıkta kullanılmıştır. Kapadokya’daki kiliselerde genellikle: Deisis, Müjde, Beytüllahim’e Yolculuk, Ziyaret, Doğum, Üç müneccimin tapınması, Mısır’a Kaçış, Vaftiz, Lazarus’un Dirilmesi, Başkalaşım,  Kudüs’e Giriş, Son Akşam Yemeği, İhanet ve İsa Çarmıhta sahneleri kullanılmıştır. Kapadokya freskleri yaşam alanları ile konulara değinmektedir.

Elmalı Kilise ve Freskleri

Elmalı Kilise daha çok Hz. İsa tasvirleri, rahipler, azizler ve Hristiyan şehitlerinin resmedildiği bir kilise. Hatta ismini Mikail’in elma tuttuğu tasvirinden alıyor. Ayrıca fresklerde özellikle kırmızı renk baskınlığı bulunuyor. Elmalı Kilise ’de kullanılan diğer sahneler: Deesis, doğum, üç müneccimin tapınması, vaftiz, Lazarus’un diriltilmesi, başkalaşım, Kudüs’e giriş, son akşam yemeği, ihanet, Hz. İsa Golgota yolunda, Hz. İsa Çarmıhta, Hz. İsa’nın gömülmesi, Hz. İsa’nın cehenneme inişi, kadınlar boş mezar başında ve Hz. İsa’nın göğe yükselişi.

Karanlık Kilise ve Freskleri

 Kapadokya kiliselerinin en popüler ve zamana meydan okumada öncü kilisesidir, Karanlık Kilise. Kilise gizemli ismini içeriye sadece Narteks kısmından girebilen küçük pencereden alıyor. Sadece küçük bir pencereyle aydınlandığı için içerisi epey karanlık ancak karanlığı kilisenin avantajı haline gelmiş. Çünkü karanlığı sayesinde ışığın zararları etkilerinden ve boyaların zarar görmesinden korunmuş. Selçuklular döneminde kilise güvercinlikler nedeniyle güvercin pislikleriyle kaplanmış. Hatta on dört yıl boyunca özenle temizlenmiş. Güvercin pislikleri gübre işlevi görerek boyaların ömrünü uzatmış. Böylece Karanlık Kilise hem ışık almadığı için hem de gübre sayesinde günümüze kadar korunmayı başarmış.

Kilise, renklerin çeşitliliği özellikle yeşil ve kırmızı renkli geometrik desenleriyle de dikkat çekmekte. Merkezi kubbesinde Hz. İsa’nın İncil tutarken kutsadığı Pontokrator İsa tasviri, melek siluetleri, ortada bulunan Vaftizci Yahya. Hz. Meryem’in insanların bağışlaması için yalvardığı Deesis sahnesi bulunur. Hz. İsa’nın doğumu ve ölüler diyarına gidişindeki Anastatis sahnesi, son akşam yemeği bulunuyor. Ayrıca kilise duvarlarında bağışta bulunanların portreleri, Tevrat sahneleri ve İncil yazarları bulunuyor.

Yılanlı Kilise’nin Freskleri

Yılanlı Kilise yaklaşık olarak 9. yüzyıl civarlarında inşa edilmiştir. Kilisenin duvarlarında yılanlar tarafından saldırıya uğramış dört günahkâr ve çıplak kadın resmi bulunuyor. İlk kadın figürü kitabesi harap olduğu için suçu bilinmemekte, ikinci kadın çocuğunu emzirmediği için yılanlar onu göğsünden ısırmıştır. Üçüncü kadın söylediği yalan nedeniyle ağzından, son olarak da dördüncü kadın söz dinlemediği için kulaklarından yılanlar tarafından ısırılır. Tasvirler Aziz Theodore ve Aziz George freskinden alınmakta. İmparator Konstantin ve annesi Azize Helena ve gri sakallı defneyapraklı örtülü Aziz Onuphrius tasvir edilmiştir. Detaylı tasvirler beyaz, gri, sarı ve kırmızı boyalarla yapılmıştır.

Azize Barbara Şapeli

Kilise ismini kızının Hristiyanlığın gerekliliklerini yerine getirmesi istemeyen bir babanın kızını öldürmeyi planlarken bulutsuz bir gecede başına yıldırım düşmesi üzerine azizenin anısından almıştır. Kilise freskleri, kırmızı aşı boyasıyla soyut dekor ve anlatımlarla yapılmış. İkonaklastik dönemin etkileri belirgin bir şekilde hissedilen kilisenin kubbesinde Hz. İsa tasviri buluyor. Aziz Theodore ve Aziz George’un ejderhalara karşı savaştığı tasvirler ise kuzey duvarında bulunuyor. Haç, horoz, balık ve benzeri figürler de kilisede kullanılmıştır.

Çarıklı Kilise ve Freskleri

Kilise, girişinde bulanan Göğe Yükseliş tasvirinin altındaki temsili ayak izlerinden dolayı bu ismi almıştır. Kilise de Hz. İsa’nın çarmıha gerilişi ve çarmıhtan çıkarılışı sahneleri de bulunuyor. Aynı zamanda bazı Tevrat hikayelerini de barındıran kilisede Hz. İbrahim’in misafirperverliği de tasvirler arasında bulunuyor.

Ağaçaltı Kilise ve Freskleri

Ihlara Vadisi’nde bulunan ve birinci katı toprak altında kalan kilise, aslında Hristiyanlık motifi değil İran’a özgü bir motif olan aslan tasviri de kilisenin duvarında bulunuyor.

Aziz Jean Kilisesi ve Freskleri

Çoğu kilisenin tasvirinde görülmeyen “Son Yargı” tasviri Aziz Jean kilisesinin duvarına resmedilmiştir. Kilise taştan oyularak inşa edilmiş hatta 1955 yılında restorasyon yapılmıştır. Siyah zemin üzerine sarı ve kahverengi tonlar kullanılarak bitkisel, geometrik motifler kullanılmıştır.

Yovakim Anna Kilisesi ve Freskleri

Yovakim Anna kilisesi turistler tarafından en çok ziyaret edilen kiliselerden biri. Kilise popülerliğini nadir görülen Meryem Anna freskinden alıyor.

Tokalı Kilise ve Freskleri

Toplam dört mekândan oluşan bölgenin en eski kaya kilisesi Tokalı Kilise, bölgenin en eski kaya kilisesidir. Duvarlarında ve Tonozun ortasında aziz tasvirleri sahnelenirken, sağ kanadında üst panelde “Müjde, Ziyaret, Bakireliğin İspatı, Beytüllahim’e Yolculuk, Doğum”, sol kanattaki üst panelde ise “Üç Müneccimin Tapınması, Masum Çocukların Katliamı, Mısır’a kaçış, Hz. İsa’nın Mabede Takdimi, Zekeriya’nın öldürülmesi” bulunmaktadır. Bunun yanında sağda bulunan panelin ortasında Elizabeth’in Takip edilmesi bulunmaktadır. Buna Vaftizci Yahya’nın görevlendirilmesi eşlik eder. Beraberinde Hz. İsa’nın buluşması, Kana Düğünü, Vaftiz bulunmaktadır. Sol tarafta ise ortasında Şarap Müizcesi, Havarilerin Görevlendirilmesi, Ekmeklerin ve Balıkların Çoğaltılması, Kör Adamın İyileştirilmesi bulunmaktadır. Bunlara ise Lazarus’un diriltilmesi eşlik etmektedir. Burada özellikle;

• Kudüse giriş
• Son Akşam Yemeği
• İhanet
• İsa Platus Önünde
• İsa Golgota Yolunda
• İsa Çarmıhta
• İsa Çarmıhtan indirilmesi
• Hz . İsa’nın Gömülmesi
• Kadınlar Boş Mezar Başında
• İsa’nın Cehennneme İnişi
• İsa’nın Göğe Çıkışı

Sümbüllü Kilise ve Freskleri

Kubbesinde Mikail ve Cebrail’in arasında Meryem Blakhernatissa bulunan, alt şeritte piskoposlar, duvarında fırında üç İbrani genci ve diğer azizlerin tasvirlerine yer verilen Sümbüllü Kilise, diğer bir popüler kilisedir.

Saklı Kilise ve Freskleri

Saklı Kilise, 1957’de keşfedilmiş, 11.-12. Yüzyıllara ait olduğu düşünülen bir kilisedir. Kilise toprak altından çıkarıldığından dolayı zarar görmemiştir. Hz. Meryem’in ölümü, Çöldeki Vaftizci Yahya ve Başkalaşım tasvirlerini barındıran kilise, kırmızı renk baskınlığında resmedilmiştir.

Gülşehir ST. Jean Kilisesi

Yapısı “T” şeklinde olan kilise, söylentilere göre üç farklı sanatçı tarafından boyanmıştır. Söylentiler bir parça da doğruluğa sahip çünkü kilise üç farklı tarza sahip. Tasvir edilen sahneler: Hz. İsa’nın doğumu, Müjde, Peygamber ve havariler, Gabriel, Mikail meleği, madalyonlar, Deesis ve aziz tasvirleri.

Ürgüp Pancarlık Kilisesi ve Freskleri

İncil sahnelerinin frizler haline tasvir edildiği Pancarlık Kilisesinin, 11. Yüzyılın ilk yarısında inşa edildiği düşünülüyor. Tasvir edilen sahneler: Madalyonlar içerisinde gösterilen azizler, bakireliğin ispatı, ziyafet, Beytüllahim’e seyahat, Vaftizci Yahya’ya görev verilmesi, Kana düğünü, masum çocukların katledilişi, Mısır’a kaçış, şarap mucizesi, Hz. İsa ve Samarralı kadın, Hz. İsa’nın çarmıha gerilmesi. Diğer kiliseler gibi Ürgüp Pancarlık Kilisesi de görülmeye değer.

Kapadokya Nerede?

Atmosferi ve büyülü Dünyası ile dillere düşen destanları bulunan Kapadokya her yıl yüz binlerce kişiye kapılarını aralamaktadır. Öyle ki aralanan kapının arkasındaki mistik bir Dünya sizleri bekler. Büyük bir film stüdyosunu andıran bölge doğal vadileri ile peri bacaları milyonlarca yılda meydana gelen güzelliklerdir. 1985 yılında UNESCO ile Dünya mirası ilan edilen Kapadokya büyük bir ilgi gören Dünyanın göz bebeği haline gelmiştir. Bu haliyle idari bir yapısı olmamasına karşın büyük bir alandan Kapadokya olarak bahsedilmektedir. Özellikle Nevşehir ilini kapsayan bölgenin nerede olduğu merak edilirken Kapadokya haritası aranılan diğer hususlardan biri olmaktadır.

Kapadokya vadileri ve peri bacaları ünlü olan bir yerdir. Bu anlamda özellikle vadilerdeki peri bacalarının nasıl olduğu merak edilmektedir. Bölgede bulunan üç volkanik yanardağdan bahsetmek mümkündür. Özellikle Erciyes Dağı ve Hasan Dağ ile Güllüdağ tüm bölgenin oluşmasında kilit rolleri oynamışlardır. Püskürttükleri volkanlar bölgeye yayılırken aynı zamanda 150 metre yüksekliklere varan tüfler oluşmuştur. Zamanla yağan yağmur suları ve seller ile rüzgarın etkisi zayıf bölgeleri alıp götürmüştür. Bunun yanında sağlam kalan kısımlar peri bacalarını oluşturmuştur.

Tüflerin zaman içerisinde kolay oyuluyor olması nedeniyle peri bacaları ile tüflerin oluşturduğu kayalıklar zamanla yaşam alanları haline getirilmiştir.